การแปลบันเทิงคดี

บันเทิงคดี หมายถึง งานเขียนทุกประเภทที่ไม่อยู่ในประเภทของงานวิชาการและสารคดี บันเทิงคดีมีหลายรูปแบบ ได้แก่ นิทาน นวนิยาย เรื่องสั้น บทเพลง บทกวี ฯลฯ

1.องค์ประกอบของงานเขียนแบบบันเทิงคดี

บันเทิงคดีเป็นงานเขียนที่มีรูปแบบแตกต่างจากสารคดี ทั้งในด้านเนื้อหาและองค์ประกอบทางภาษา ในด้านเนื้อหาอาจเสนอเนื้อหาสาระที่มีความเป็นจริงบ้าง ผู้เขียนจะสอดแทรกทัศนะความรู้สึกหรือประสบการณ์ในงายเขียนด้วย มีจุดประสงค์หลักคือให้ความบันเทิงแก่ผู้อ่านบันเทิงคดีอาจเป็นการถ่ายทอดสิ่งที่เป็นจินตนาการของผู้เขียนล้วน ๆ

ในการแปลบันเทิงคดีผู้แปลต้องคำนึงถึงองค์ประกอบสำคัญ 2 ประการ คือองค์ประกอบด้านภาษา และองค์ประกอบที่ไม่ใช่ภาษา ดังนั้นองค์ประกอบด้านภาษาจึงเป็นประเด็นที่ผู้แปลจะต้องให้ความใส่ใจเป็นอย่างยิ่งในการแปลงานบันเทิงคดี

2.องค์ประกอบด้านภาษา

องค์ประกอบด้านภาษาที่เกี่ยวข้องกับการแปลงานบันเทิงคดีแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ การใช้สรรพนามและคำเรียกบุคคล การใช้คำที่มีความหมายแฝง และภาษาเฉพาะวรรณกรรม บทนี้จะกล่าวถึงรายละเอียดของการใช้ภาษาที่มีความหมายแฝงและภาษาเฉพาะวรรณกรรมเท่านั้น

2.1 ภาษาที่มีความหมายแฝง

คำศัพท์ในภาษาใดๆประกอบด้วยคำศัพท์ที่มีความหมายตรงตัวหรือความหมายตามตัวอักษร เช่น chicken หมายถึง “ไก่” แต่มีคำศัพท์จำนวนมากซึ่งนอกจากมีความหมายตรงตัวแล้วยังมีความหมายแฝงอีกด้วย เช่น

คำศัพท์	ความหมายตรงตัว	ความหมายแฝง
Chicken	ไก่ (สัตว์ปีกชนิดหนึ่ง)	ขี้ขลาดตาขาว
ไก่	สัตว์ปีกชนิดหนึ่ง	หญิงสาวอ่อนต่อโลก
รถไฟ	ยานพาหนะชนิดหนึ่ง	ชายหรือหญิงสองคนที่หมายปองบุคคล

นอกจากนี้ในกระบวนการแปลงานทุกชนิด ผู้แปลไม่ควรใช้พจนานุกรม 2 ภาษาเพียงอย่างเดียว ผุ้แปลควรใช้พจนานุกรมภาษาเดียว เช่น ไทย-ไทย, อังกฤษ-อังกฤษ หลายๆเล่ม อีกทั้งยังต้องค้นคว้าหาความรู้จากหนังสืออ้างอิงประกอบการแปลด้วยพจนานุกรมเฉพาะสาขาต่าง ๆ ฯลฯ

2.2 ภาษาเฉพาะวรรณกรรมหรือโวหารภาพพจน์

บันเทิงคดี มีรูปแบบภาษาเฉพาะหลายชนิดซึ่งผู้แปลจะต้องรอบรู้และนำมาใช้อย่างเหมาะสม รูปแบบเฉพาะที่ใช้ในบันเทิงคดีซึ่งเรียกว่าโวหารภาพพจน์ อาทิ โวหารอุปมาอุปไมย, โวหารอุปลักษณ์, โวหารเย้ยหยันเสียดสี, โวหารที่ใช่ส่วนหนึ่งแทนทั้งหมด, โวหารที่กล่าวเกินจริง เป็นต้น

2.2.1 รูปแบบของโวหารอุปมาอุปไมย

โวหารอุปมาอุปไมย คือ การสร้างภาพพจน์โดยใช้กลวิธีการเปรียบเทียบเพื่อชี้แจง อธิบายหรือเน้นสิ่งที่กล่าวถึงให้ชัดเจนและเห็นภาพพจน์มากขึ้น

2.2.2 รูปแบบของโวหารอุปลักษณ์

โวหารอุปลักษณ์ หมายถึง การเปรียบเทียบความหมายของสองสิ่งโดยนำความเหมือนและไม่เหมือนของสิ่งที่จะเปรียบเทียบมากล่าว

2.2.3 การแปลโวหารอุปมาอุปไมยและโวหารอุปลักษณ์

ในการแปลโวหารอุปมาอุปไมยและโวหารอุปลักษณ์ที่ปรากฏในภาษาไทยเป็นอังกฤษ ผู้แปลต้องคำนึงถึงความจริงยางประการที่เกี่ยวกับภาษา เป็นเครื่องสื่อสารซึ่งถ่ายทอดความหมายและวัฒนธรรมของชาติของชาตินั้น